Niadtong unang panahon nga wala pay mga turista sa Oslob, wala pay kuryente sa among kabalayan, wala pay tubig sa mga gripo ug nagkalos pa kami sa giwanon sa daplin sa babayon, wala pa po’y hiniusang pagsaulog sa Pasko alang sa among baryo.
Dili man gani kami makasimba sa Misa de Gallo kay way sakyanan paingon sa simbahan didto sa lungsod. Sa buntag sa Pasko, mosimba ang uban, ug sama sa ordinaryong Dominggo, mouli lang pod sa ilang panimalay. Way hamon. Way queso de bola. Way fruit salad. Way regalo. Mag carolling mi uban among sinansan nga tansan but nothing really extraordinary. Mao kini ang among Pasko.
Gamay pa ko, nakahinumdom ko nga miingon si Mama: “Kalooy sa mga bata sa atong baryo sa Hagdan. Dili man gani sila makadawat ug pinutos nga gift sa panahon sa Pasko. Wala sila kasinati sa pagdawat og pinaskuhan.” [Bisan gani ang pinaskuhan ni Mama ug Papa para namo wala nila pusta. Mas importante pa kunong isimba sa adlaw sa Pasko aron dili dayon madunot.]
Mao nga nagsugod ang akong mga ginikanan pag-organize ug gamay nga Christmas party kuyog sa ilang mga silingan. Kay wala lagi’y kuryente, ilang gigamit ang petromax ug gamay nga radio-phono nga dunay baterya. Motabang pod ming mga bata sa paghimo ug Christmas tree gamit ang bulak sa magay nga gibutangan ug crepe paper. Nianang gabii, nakahinumdon ko nga ang mga tigulang mopasundayag sa ilang drama-drama. Ang mga bata mosayaw sa tunga. Dad-on ni Noy Tirso ang iyang gitara aron kaming tanan nanayaw ug manganta.
[Ni-improve na ug gamay sa paglabay sa panahon. Duna nay sounds nga pinahagtob ug suga nga pinakiblat, duna na poy timo para sa tanan, kalendaryo sa Medalya Milagrosa ug gasa para sa mga pamilya. Pagkahuman, pandanggo ug sadsad para sa tanan.]
Pero ang sentro niining maong programa, mao ang “exchanging gift” para sa mga bata. Dili man makapalit ang ilang mga ginikanan ug mahal nga mga regalo, makadawat pa gihapon ang mga bata ug pinaskuhan. Bisag duha ka skyflakes nga balig 30 centavos pa niadtong panahona o usa ka True-Orange nga tag 50 centavos. Basta puston lang ug Christmas wrapper.
Niingon sila nga externals are not important. Wrappers actually matter. Ug andam na daan ang akong Mama ug mga igsoon sa pagputos sa dad-on sa mga bata sa among tugkaran daplin sa karsada.
Dili matukib ang kalipay namong mga bata nga makadawat ug regalo sa Pasko. Bisan gamay, bisan unsa, basta pinaskuhan.
Mao nga sukad kaniadto hangtod karon, bisan asa pa kami nagtrabaho o na-destino, amo gyud nga paningkamutang makauli sa Hagdan sa adlaw sa Pasko. Aron lang mapahiluna ang pagsaulog alang sa mga bata sa among gamay’ng baryo.
Kay dili ba ang Ginoo nagpapakatawo man isip bata didto sa pasungan niadtong tungang gabii sa halayong baryo ug ang nakatultol kadto lang mga magbalantay sa karnero?
Malipayong Pasko ug Malinawong Bag-ong Tuig sa tanan.
Father Daniel Franklin Pilario, C.M., is the President of Adamson University in Manila. He is a theologian, professor, and pastor of an urban poor community on the outskirts of the Philippine capital. He is also Vincentian Chair for Social Justice at St. John’s University in New York.
The opinions and views expressed in this article are those of the authors. They do not purport to reflect the opinions or views of LiCAS News or its publishers.
